برای قرنها، طب سنتی به عنوان یکی از منابع اصلی ترویج سلامت و بهبود کیفیت زندگی خانوادهها و جوامع مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه نیز، در مکانها و فرهنگهای مختلف، بسیاری از افراد به این روشهای درمانی روی میآورند. در این حوزه، از ترکیب گیاهان دارویی، طب سوزنی، یوگا، درمانهای بومی و سایر شیوههای طبیعی جهت کاهش دردها و درمان بیماریها بهره گرفته میشود.
سازمان بهداشت جهانی، طب سنتی را بهعنوان مجموعهای از دانش، مهارتها و روشهایی تعریف میکند که بر اساس باورها، نظریهها و تجربیات بومی فرهنگها شکل گرفتهاند. این روشها، چه از نظر علمی قابل اثبات باشند یا نه، در پیشگیری، تشخیص، درمان و بهبود بیماریهای جسمی و ذهنی نقش مهمی ایفا میکنند. طب سنتی با سابقهای دیرینه، همچنان در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته و با اثربخشی خود در کاهش مرگ و میر و تسکین درد، جایگاه ویژهای یافته است.
شاخههای مختلف طب سنتی
طب سنتی دارای شاخههای گوناگونی است که هر یک از آنها از روشها و داروهای متفاوتی برای بهبود وضعیت بیمار استفاده میکنند. در ایران، دو شاخه اصلی به نامهای طب سنتی ایرانی و طب سنتی اسلامی به طور گسترده مورد توجه قرار دارند:
طب سنتی ایرانی: این شاخه از طب سنتی از دوران باستان تا به امروز در ایران توسعه یافته است. پزشکان و محققان ایرانی از گیاهان دارویی، ماساژ و سایر روشهای درمانی برای مقابله با بیماریها بهره میبرند. همچنین تغذیه مناسب به عنوان عاملی اساسی در حفظ تعادل و افزایش انرژی بدن، در این نظام درمانی اهمیت ویژهای دارد. استفاده از انرژی درمانی نیز در کاهش درد و تسهیل روند بهبود نقش موثری ایفا میکند.
طب سنتی اسلامی: این نظام درمانی که توسط دانشمندان و پزشکان اسلامی شکل گرفته، از منابع قرآن و احادیث بهره میبرد و توصیههای آنها را در فرایند درمان به کار میگیرد. علاوه بر این، یافتهها و آثار دانشمندان اسلامی در جهت بهبود وضعیت بیماران مورد استفاده قرار میگیرند.
طبقهبندی مزاجها در طب سنتی
در طب سنتی، چهار مزاج اصلی تعریف شده است:
مزاج گرم و خشک (صفراوی): افرادی که به گرما حساس بوده و زمستان را به عنوان فصل مناسب میپذیرند.
مزاج سرد و خشک (سوداوی): افرادی با ویژگیهای سرمایشی شدید.
مزاج گرم و تر (دموی): این افراد قادر به تحمل هر دو نوع دما هستند، اما سرما برایشان راحتتر است.
مزاج سرد و تر (بلغمی): افرادی با انرژی پایین که زمستان را ترجیح نمیدهند.
مزایای طب سنتی
طب سنتی، با تاریخچهای پربار، دارای فواید متعددی است که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اثربخشی در بهبود بیماریها: روشهای درمانی طب سنتی به کاهش درد و تسریع روند بهبودی بیماران کمک شایانی میکنند.
کاهش عوارض جانبی: استفاده از داروهای گیاهی در این سیستم درمانی، موجب بروز عوارض جانبی کمتر نسبت به دارو های شیمیایی میشود.
پیشگیری از بیماریها: طب سنتی با توجه به شیوههای پیشگیرانه خود، میتواند در کاهش احتمال بروز بیماریها نقش مهمی داشته باشد.
هزینههای کمتر: در مقایسه با روشهای پزشکی مدرن، درمانهای طب سنتی از نظر اقتصادی مقرون به صرفهتر هستند.
به گفته یک متخصص طب سنتی، بیشتر داروهایی که در درمان سنگ کلیه استفاده میشوند پایه گیاهی و اثر بخشی خیلی خوبی دارند مگر اینکه سنگ خیلی بزرگ و نیاز به اقدام اورژانسی باشد.
ریواس، گیاهی با طعم خاص و رنگ جذاب، فراتر از یک خوراکی فصلی است. این گیاه به ظاهر ساده، سرشار از ترکیبات دارویی و آنتیاکسیدانی است که در بهبود سلامت کبد، گوارش نیز کمک می کند.
ترشی یکی از چاشنی های خوشمزه و پر طرفدار است که همراه غذا میل می شود. سیر ترشی یکی از انواع ترشیهایی است که طرفداران زیادی دارد و در کنار غذاهایی چون لوبیا پلو، دمپختک، ماهی و… بسیار دلچسب و لذیذ است.
گیاهی خوشعطر با طبع گرم و خشک که از هزاران سال پیش هم در غذاها کاربرد داشته و هم در درمان بیماریها. برگ بو با خواص بیشمارش باعث تقویت ایمنی و کاهش استرس است.
دکتر محمود نصر اصفهانی، استادیار گروه پریودانتیکس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه شاهد و دیگر همکاران در مقالهای پژوهشی امکان استفاده از یک دهانشویه گیاهی حاوی آویشن، نعنا فلفلی و شاه سپرم را برای جایگزینی در جهت رفع عوارض حاصل از دهانشویه کلرهگزیدین مورد بررسی قرار دادند.
گل گاوزبان یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم و مفید است که خواص درمانی بینظیری دارد. برای اینکه بتوانیم از این خواص درمانی استفاده کنیم باید از برگها و گلهای این گیاه به صورت خشک شده برای تهیه دمنوش لاغری، چای و عرق استفاده کرده و با نوشیدن این نوشیدنیهای گیاهی از این خواص درمانی بهره مند شویم.
سردمزاجی یا اختلال میل جنسی کاهش یافته یکی از مشکلات شایع در جامعه است که میتواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر زندگی فردی، روانی، اجتماعی و زناشویی افراد بگذارد.
پونه کوهی میتواند جایگزین بسیار خوبی برای آنتیبیوتیکها باشد. به جای استفاده از داروهای شیمیایی برای ضدعفونی کردن ریه میتوان از دم کرده پونه استفاده کرد. اما پونه کوهی را چگونه مصرف کنیم ؟ این مطلب را بخوانید.