در شرایطی که هزینه‌های تحقیق و توسعه، تولید و زنجیره تأمین در صنعت داروسازی به‌طور پیوسته افزایش می‌یابد، شرکت‌های دارویی در جست‌وجوی نوآوری‌های مالی برای ارتقای بهره‌وری هستند. استیبل‌کوین USDT که توسط تتر و به پشتوانه دلار آمریکا عرضه می‌شود، با فراهم‌کردن سرعت، شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری هزینه‌ها، می‌تواند بستری کارآمد برای تراکنش‌های جهانی این صنعت فراهم آورد. اگرچه تاکنون بیشتر درباره کاربرد استیبل‌کوین‌ها در حوزه‌هایی مانند تجارت کالا و لجستیک صحبت شده است، اما ظرفیت آن در صنعت دارو به‌تازگی مورد توجه قرار گرفته است.
پرداخت‌های بین‌المللی: سریع، آسان و مقرون‌به‌صرفه
اکثر شرکت‌های دارویی به‌صورت فرامرزی از همکاری با سازمان‌های تحقیقات قراردادی (CROها) گرفته تا تأمین‌کنندگان آزمایشگاهی یا تولید در بازارهای نوظهور فعالیت می‌کنند. در این میان، استفاده از سامانه‌های سنتی بانکداری کارگزاری معمولاً چندین روز زمان نیاز دارد و هزینه‌هایی بین ۳ تا ۶ درصد به‌همراه دارد.
در مقابل، استفاده از مسیرهای پرداخت مبتنی بر استیبل‌کوین – تبدیل فیات به تتر و مجدد به فیات – زمان تسویه را به چند ثانیه یا دقیقه کاهش می‌دهد و هزینه نهایی را به زیر ۳ درصد می‌رساند.
همکاری تتر با شرکت XREX برای خدمات‌دهی به بازارهای نوظهور، نمونه‌ای از توانمندی استیبل‌کوین‌ها در ارائه خدمات مالی تجاری (B2B) به شرکت‌های کوچک و متوسط است؛ این خدمات شامل تضمین مالی، تطبیق‌پذیری با مقررات و مبادله کم‌هزینه یا حتی رایگان در مقایسه با سیستم‌های سنتی می‌شود. به همین دلیل خرید تتر نیز افزایش می‌یابد.
توکنیزه‌سازی زنجیره تامین: اتصال اصالت و پرداخت
زنجیره تأمین دارو بسیار پیچیده، جهانی و تحت نظارت شدید است. سامانه‌هایی همچون مدی‌لجر (MediLedger) و فارمالجر (PharmaLedger) در حال حاضر برای ردیابی داروها و برگشت‌های سریال‌دار میان تولیدکنندگان، عمده‌فروشان و داروخانه‌ها استفاده می‌شوند.
اگر پرداخت‌ها از طریق استیبل‌کوین‌ها مستقیماً در این جریان قابل‌ردیابی یکپارچه شوند چه خواهد شد؟
- قراردادهای هوشمند می‌توانند به یک سری دارویی متصل شده و تا زمان تأیید تحویل، مبلغی از USDT را به‌صورت تضمینی در بلاک‌چین نگه دارند.
- پرداخت‌ها به‌صورت شرطی، خودکار و قابل‌ممیزی انجام می‌شود و نیاز به صدور فاکتور و تطبیق دستی را حذف می‌کند.
نتیجه این فرآیند، تسویه آنی، کاهش اصطکاک‌های مالی و افزایش شفافیت است؛ مزایایی حیاتی در جایی که هر تأخیر یا خطایی می‌تواند خسارات مالی سنگینی در پی داشته باشد.
همگرایی ردیابی دارو و پرداخت‌های قابل برنامه‌ریزی، راهکارهایی سرتاسری برای داروهای خاص یا محصولات بیولوژیکی ارزشمند ارائه می‌دهد.
آزمایش‌های بالینی و تحقیقات: صرفه‌جویی از طریق بخش‌های رمزارزی
مدیریت آزمایش‌های بالینی بین‌المللی، نیازمند پرداخت‌های متعدد به مراکز درمانی، آزمایشگاه‌های تحلیلی، مشوق‌های مالی برای بیماران و نهادهای نظارتی است؛ همه این‌ها در کنار پیچیدگی‌های نرخ ارز و تأخیرهای زمانی چالش‌برانگیز هستند.
پلتفرم‌هایی همچون تریال (Triall)، اچ‌اس بلاکس (HSBlox DSM) و CONECSIO با دیجیتالی کردن داده‌های کارآزمایی و فرآیند رضایت‌نامه‌ها، اصطکاک‌ها را کاهش و حاکمیت داده را بهبود می‌بخشند.
افزودن استیبل‌کوین‌ها به این لایه می‌تواند:
- پرداخت‌های سریع‌تر به مراکز آزمایشی یا بیماران را فراهم کند.
- بودجه‌های مربوط به مالکیت فکری یا پرداخت‌های مرحله‌ای به CROها را با استفاده از قراردادهای مشروط، هوشمند و رمزنگاری‌شده مدیریت کند.
- ریسک ارزی در مناطق ناپایدار را کاهش دهد و در عین حال، نقدینگی خزانه‌داری را قابل مشاهده نگه‌دارد.
این هم‌افزایی می‌تواند هزینه‌های غیرمستقیم آزمایش‌ها را کاهش، زمان چرخه را کوتاه و آمادگی برای حسابرسی را بهبود دهد.
افق آینده: توکنیزه‌سازی ارزش در داروسازی
سرمایه‌گذاری در شرکت کشاورزی Adecoagro توسط تتر و حرکت به‌سوی توکنیزه‌سازی دارایی‌های واقعی، نشان از چشم‌اندازهای بلندپروازانه این شرکت دارد. در حالی که تمرکز کنونی روی کالاهای فیزیکی است، این مدل نشان می‌دهد که تأمین مالی مبتنی بر توکن برای دارایی‌های واقعی امکان‌پذیر است.
در صنعت دارو، این رویکرد می‌تواند شامل موارد زیر شود:
- تبدیل مالکیت فکری تحقیق و توسعه یا حق امتیاز داروها به توکن؛
- ثبت رضایت بیماران یا تأییدیه‌های اخلاقی (IRB) در بلاک‌چین؛
- حتی استفاده از داروهای سریال‌دار به‌عنوان وثیقه توکنیزه‌شده برای تأمین مالی موجودی.
گرچه این مدل‌ها هنوز در مراحل اولیه هستند، اما قابلیت ترکیب زنجیره تامین شفاف با ساختارهای مالی توکنیزه‌شده، افقی تحول‌ساز برای آینده صنعت داروسازی ترسیم می‌کند.
نتیجه‌گیری: همگرایی مالی نوین با صنعت داروسازی
با پیچیده‌تر شدن ساختارهای عملیاتی و مالی صنعت داروسازی، نیاز به راهکارهایی سریع، شفاف و منعطف بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. ورود استیبل‌کوین‌هایی مانند تتر (USDT) به جریان‌های مالی این صنعت، نه‌تنها ابزار پرداختی کارآمدتر فراهم می‌کند، بلکه امکان هم‌زمان‌سازی داده‌ها، اصالت‌سنجی، قراردادهای هوشمند و تسویه‌های آنی را نیز در اختیار بازیگران دارویی قرار می‌دهد.
از پرداخت‌های بین‌المللی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر، تا یکپارچه‌سازی پرداخت‌ها با زنجیره تأمین و مدیریت هوشمند آزمایش‌های بالینی، تتر نقش یک شتاب‌دهنده مالی در این زنجیره پیچیده را ایفا می‌کند. همچنین چشم‌انداز توکنیزه‌سازی دارایی‌های دارویی، نویدبخش دگرگونی‌های عمیق در نحوه سرمایه‌گذاری، مالکیت و تأمین مالی در این صنعت است.
ایده استفاده از قراردادهای هوشمند برای پرداخت‌های مرحله‌ای در آزمایش‌های بالینی خیلی جالبه. اما از نظر قانونی و اخلاقی، آیا امکان داره پرداخت به بیماران یا مراکز تحقیقاتی با رمزارز انجام بشه؟ چون به هر حال کارآزمایی بالینی حساسیت زیادی داره.
بله، در برخی کشورها مانند آمریکا، سوئیس و هلند، پرداخت پاداش‌های مشارکتی به بیماران از طریق استیبل‌کوین‌ها در چارچوب‌های قانونی مجاز شده؛ البته مشروط به رعایت اصول اخلاق‌پژوهی و اطلاع‌رسانی شفاف. مهم‌ترین مزیت این پرداخت‌ها شفافیت، ردیابی و کاهش اصطکاک بانکی در پروژه‌های چندملیتی است. در ایران نیز اگر چارچوب‌های رگولاتوری تکمیل شود، چنین مدل‌هایی در آینده قابل پیاده‌سازی خواهد بود.