تاب‌آوری؛ مهارتی آموختنی برای مقابله با مشکلات زندگی

دکتر منصور شکیبا در گفت و گو با وبدا، گفت: در مواقع بحران، اضطراب به‌طور طبیعی به‌دنبال آن می‌آید. در چنین شرایطی، مغز ما تحت تاثیر اضطراب قرار می‌گیرد و هیجانات مختلفی در ما شکل می‌گیرد. این هیجانات ممکن است به صورت خشم، سرزنش، انزوا، گوشه‌گیری، گریه و سایر واکنش‌ها و رفتارهای مشابه خود را نشان دهند.

وی افزود: در این مواقع، از مردم می خواهیم که احساساتشان را طبیعی بدانند و آن‌ها را بیان کنند. پنهان کردن این احساسات می‌تواند مشکلات بیشتری را برای فرد و خانواده‌اش ایجاد کند. به همین دلیل، مهم است که افراد این احساسات را بروز داده و از انکار یا سرکوب آن‌ها پرهیز کنند.

عضو هیأت علمی گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر اینکه یکی از راه‌های مؤثر در این ایام، کمک گرفتن از دیگران است، اظهار کرد: در چنین شرایطی، گفت‌وگو میان اعضای خانواده و ایجاد ارتباطی گرم و صمیمانه با خواهر، برادر، اقوام، دوستان و نزدیکان بسیار مفید خواهد بود. زمانی که احساسات خود را با یکدیگر در میان می‌گذاریم، اضطراب کاهش می‌یابد و احساس آرامش بیشتری تجربه خواهیم کرد.

دکتر شکیبا تأکید کرد: در زمان وقوع بحران، موجی از اخبار نادرست و شایعات در فضای مجازی منتشر می‌شود که مردم نباید به رسانه‌های نامعتبر مراجعه کنند و تنها از منابع رسمی و معتبر اطلاعات دریافت کنند. همچنین توصیه می‌شود پیگیری اخبار را به زمان مشخصی در روز محدود کنند و از پیگیری مداوم و بی‌وقفه اخبار، به‌ویژه اخبار مرتبط با جنگ، در طول شبانه‌روز خودداری کنند؛ چراکه این رفتار می‌تواند به افزایش اضطراب و استرس منجر شود.

وی با تأکید بر اهمیت موضوع مراقبت از کودکان به‌عنوان یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه در دوران بحران، اظهار کرد: کودکان به دلیل حساسیت بالا و احساسات قوی که دارند، نیازمند توجه ویژه‌ای هستند. بنابراین، اولین قدم این است که خودمان را آرام کنیم و سپس تاب‌آوری‌مان را تقویت کنیم تا بتوانیم با آرامش بیشتر فرزندانمان را نیز آرام کنیم.

متخصص روان‌پزشکی ادامه داد: والدین باید از صحبت کردن زیاد با بچه‌ها درباره مسائل مربوط به جنگ خودداری کنند. به جای آن، بهتر است در مورد موضوعات روزمره و عادی صحبت کنند و همچنان رفتارهای روزانه خود را به روال طبیعی ادامه دهند. بدون شک، اگر این‌گونه عمل کنیم، فرزندانمان نیز از نگرانی‌های ناشی از بحران به دور خواهند ماند.

دکتر شکیبا اضافه کرد: همچنین در شرایط بحرانی، علاوه بر مراقبت از سالمندان و بیماران مختلف، تأکید ویژه‌ای بر مراقبت از افراد با مشکلات و اختلالات روانی داریم. باید مراقب باشیم که این گروه‌ها آسیب نبینند و در برنامه‌های روزانه‌مان از آنها غافل نشویم.

وی ادامه داد: در سطح شهر، روانپزشکان و روانشناسان بسیاری وجود دارند که مشاوره‌ها و درمان‌های تخصصی را ارائه می‌دهند. از افرادی که به هر دلیلی با مشکلات یا اختلالات روانی مواجه هستند، درخواست می‌کنیم که برای دریافت مشاوره‌های تخصصی و اقدامات درمانی لازم اقدام کنند و از مصرف خودسرانه داروها به منظور حفظ آرامش خودداری کنند.

عضو هیأت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در زمان بحران، خواب ما مختل می‌شود و در چنین شرایطی احساس انزوا و بی‌حوصلگی می‌کنیم. اولین کاری که باید در این مواقع انجام دهیم، تنظیم خواب است و باید به اندازه کافی استراحت کنیم. در کنار این موضوع، به تغذیه سالم و استراحت کافی نیز باید توجه کنیم. بدون شک، اگر بدنمان سالم باشد، می‌توانیم ذهن خود را نیز آرام کنیم.

دکتر شکیبا افزود: در این شرایط، اگر فعالیت‌هایی مانند قدم زدن، نفس کشیدن عمیق، گوش دادن به موسیقی و صحبت با دوستان را در برنامه روزانه خود بگنجانیم، می‌توانیم از اضطراب و استرس دور شویم. حتی اگر هم استرسی وجود داشته باشد، این استرس در سطح پایین‌تری خواهد بود.