رئیسکل سازمان نظام پرستاری گفت: مشکل کمبود تربیت پرستار نداریم، سالانه ۱۵هزار پرستار در دانشگاهها تربیت می شوند، اما در خوشبینانهترین حالت سه یا چهار هزار نفر آنها استخدام میشوند، اما عدهای با نگاه غیر کارشناسی به دنبال توسعه مدارس بهیاری و افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پرستاری هستند.
به گزارش روابطعمومی سازمان نظام پرستاری، دکتر احمد نجاتیان در گفتگو با برنامه کافه خبر رادیو سلامت بیان کرد: کمبود پرستار در بیمارستانها قابل کتمان نیست و مردم از کمبود پرستار رنج دیده و آسیب میبینند. هر کسی امروز به بیمارستانهای دولتی و بهخصوص اورژانسها مراجعه کند، حجم کار زیاد پرستاران را میبیند و قطعا باعث نارضایتی مردم و افت کیفیت خدمات میشود.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری افزود: دولت موظف است مشکل کمبود پرستار را حل کند. بررسی ها نشان می دهد این کمبود از سالهای گذشته بوده و همواره در ۳۰ سال گذشته این مشکل وجود داشته است، اما هر موقع در این سالها میخواستیم این مشکل را حل کنیم، یک راهکار تکبعدی را در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: برای مثال در مقطعی گفتیم افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو، در سال ۹۳ و ۹۴ بعد از طرح تحول سلامت ظرفیت آموزش پرستاری در ایران 2.5 برابر شد چرا که واقعا کمبود داشتیم و اگر میخواستیم بیمارستان بسازیم، نمیتوانستیم برای آن پرستار در نظر نگیریم.
هیچ برنامهای برای جذب 10 هزار پرستار فارغ التحصیل در سال نداریم
دکتر نجاتیان اضافه کرد: امروز وضعیت فرق کرده است. مشکل امروز کمبود تربیت پرستار نیست، اکنون سالانه حدود ۱۵ هزار پرستار تربیت میکنیم، اما در خوشبینانهترین حالت حدود سه یا چهار هزار نفر استخدام میشوند، یعنی برای حدود ۱۰ هزار نفر برنامهای برای جذب ندیدیم.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری بیان کرد: بهطور کلی عمده پرستاران در بیمارستانهای دولتی مشغول به کار می شوند که زیر نظر وزارت بهداشت است. در پنج سال گذشته حدود ۲۰ هزار استخدام پرستار داشتیم، البته سالانه حدود پنج هزار پرستار از سیستم خارج میشود. بنابراین این استخدامها حتی جایگزین نیروهای خروجی را هم جبران نمی کند بنابراین کمبود را جبران نکرده و بیمارستانهای جدید را هم پوشش نداده اند.
10 هزار پرستاران فارغ التحصیل سالانه یا مهاجرت می کنند با به شغل دیگری می روند
وی تاکید کرد: سالانه حدود ۱۰ هزار نیروی پرستار داریم که بهکار گرفته نمیشوند. این افراد یا مهاجرت میکنند یا به شغلهای دیگر رو میآورند. صحبت ما با مسئولان این است که ابتدا از همین ۱۰ هزار نفری که برای آنها هزینه شده و آموزش دیده و برای خدمت آمادهاند، استفاده کنیم و آنها را استخدام کنیم.
نجاتیان گفت: در موضوع استخدام موضوعات دیگری هم مطرح است، برای مثال در تهران پرستاران برای آزمون استخدامی ثبتنام نمیکنند، چون با حقوق حدود ۱۵ میلیون تومان نمیتوان در تهران زندگی کرد که بخواهند بمانند. پرستاران ترجیح میدهند به شهرستانها بروند.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری افزود: اکنون رقابت برای استخدام پرستاران در شهرهای شمالی و شمالغرب زیاد است، اما در تهران و هرمزگان رقابتی نداریم. اگر مجوز استخدام میدهیم باید برای پرستاران جذابیتهای ماندگاری مانند مسکن و افزایش حقوق هم فراهم کنیم.
نسبت هیئتعلمی پرستاری به دانشجو در کشور کمتر از استاندارد است
وی ادامه داد: در موضوع افزایش ظرفیت آموزش نیز اکنون نسبت هیئتعلمی پرستاری به دانشجو در کشور کمتر از استاندارد است. همچنین مشکل کمبود فضای فیزیکی داریم. پرستار حتما باید در بیمارستانی برود و کارآموزی بگذراند. برای مثال امروز دانشکدهای در شهرستانی کوچک داریم که حتی بیمارستان ندارد که پرستار بتواند در بخشهای مختلف آموزش ببیند.
نجایتان اضافه کرد: رشتههایی مانند پزشکی و پرستاری علاوه بر کلاس و استاد نیاز به پراتیک و کار علمی دارد. محلی بهجز بیمارستان که ابتدا بتوانند آزمایش کنند و آموزش ببینند. همه این موارد زیرساخت نیاز دارد. اگر این زیرساختها را فراهم نکنیم، پرستارانی داریم که فقط کتاب خواندند و نمیتوانند به مردم خدمت ارائه کنند.
تامین پرستار یک برنامه جامع ملی می خواهد
رئیسکل سازمان نظام پرستاری گفت: دغدغههای دولت زیاد است، اما پیشنهاد ما این بوده که تامین پرستار باید در یک طرح جامع ارائه شود و یک بار برای همیشه این موضوع را حل کنیم. باید راهکارهای متعددی را در نظر گرفت. نمیتوانیم بهکل بگوییم افزایش ظرفیت ممنوع، ممکن است کشور به جایی برسد که در منطقهای نیاز به ایجاد دانشکده پرستاری و افزایش ظرفیت باشد.
طرح نظام پرستاری به وزارت بهداشت برای آمایش سرزمینی پرستاری
وی ادامه داد: باید حتما استان به استان وضعیت بررسی دیده شود. یک نسخه واحد برای کل کشور پیچیدن اشتباه است. شرایط تهران با سیستان و بلوچستان و … متفاوت است. طرح آن را به وزارت بهداشت دادهایم که برای هر منطقه در وهله اول مطالعه کنیم و بعد راهکار جامع داده شود. برای مثال در تهران مطمئن هستم با دادن مسکن یا راهاندازی پانسیون برای اسکان میتوان مشکل کمبود پرستار را تا حدود ۵۰ درصد حل کرد.
نجاتیان اضافه کرد: نیازمند یک راهکار جامع و چند بعدی هستیم، استخدام یا افزایش ظرفیت یا بهیاری نمیتوانند مشکل را حل کنند، بلکه مشکلات را افزایش میدهند. اگر نتوانیم یک نیروی تحصیلکرده را جذب کنیم، مهاجرت میکند و نیرویی که میلیاردها تومان برای آموزش آن هزینه شده را از دست خواهیم داد.
رئیسکل سازمان نظام پرستاری افزود: امروز دیگر بحث صنفی نیست، پرستاران با فشار بالا کار میکنند، خدمات پرستاری با کیفیت دغدغه مردم است، چرا که بهخصوص در بیمارستانهای دولتی میبینیم مردم آسیب میبینند. اگر روی معیشت پرستار هم فکر میکنیم به این دلیل است که پرستاری که حدود ۱۵۰ ساعت اضافهکار میدهد هم روی او فشار میآید و هم کیفیت خدمات پایین میآید و آسیب آن را مردم میبینند.
از پرستار تحصیل کرده استفاده نمیکنیم، اما می خواهیم بهیار اضافه کنیم
وی گفت: مدارس بهیاری هم از موضوعات عجیب در کشور است. ما پرستار تربیتشده دانشگاه که چهار سال آموزش آکادمیک میبیند و با علم روز پرستاری آشنا است را داریم و از آنها استفاده نکرده و استخدام نمیکنیم، اما در کنار آن از همکاران بهیار که در دبیرستان درس میخوانند و دیپلم دبیرستان دارند را میخواهند جایگزین پرستار تربیت کنند.
نجایتان اضافه کرد: همکاران بهیار در دوران جنگ بسیار کمک کردند، در دورانی در کشور نقش طلایی داشتند، اما امروز نیازهای مردم و نظام سلامت متفاوت شده است. نمیتوانیم جوان ۱۸ ساله را بفرستیم از کسی که بیماری قلب پیچیده است، مراقبت کند، حتما باید یک پرستار تحصیلکرده و آموزش دیده باشد. امروز حتی برای بخشهای تخصصی هم دیگر نیروی کارشناسی نمیگذاریم و از نیروهای کارشناسی ارشد ویژه استفاده میکنیم، چون باید دانش گستردهتری داشته باشد.
نگاههای غیر کارشناسی در مجلس و آموزش و پرورش برای بازگشت به عقب
رئیسکل سازمان نظام پرستاری گفت: در حوزه پزشکی به سمت تخصص و فوقتخصصی شدن میرویم، اما در حوزه پرستاری متاسفانه برخی فشارها که از درون مجلس، وزارت آموزش و پرورش، برخی نهادهای سیاسی و البته برخی هم در وزارت بهداشت که به آن اعتقاد دارند باعث شده که گفته شود به دیپلم بهیاری برگردیم. این ظلمی است که به نظام سلامت و مردم خواهد شد.
نظرات کاربران