زمانی که برای اولین بار با شبکه‌های اجتماعی مواجه شدیم، ترکیبی از هیجان‌زدگی و بدگمانی را تجربه می‌کردیم. ابتدا با احتیاط زیاد نوک انگشتانمان را به آن زدیم، بعد پاهایمان و چیزی نگذشت که با سر در آن شیرجه زدیم. فعال بودن در یک پلتفرم، به دو، سه و بیشتر گسترش پیدا کرد و به نوعی گرفتار آنها شدیم. درست است که ورود به محیط‌های دیجیتال برای گسترش دادن ارتباطات، الهام گرفتن از آنها و سرگرمی بود و کمابیش به این هدف‌ها رسیدیم اما در طول زمان متوجه الگوهایی در خود شدیم مانند اینکه: زمانی که از شبکه‌های مجازی خارج می‌شویم احساس می‌کنیم که از نظر روانی تخلیه شده‌ایم، تمرکزمان مختل شده است و نشاط کمتری داریم. در نتیجه از خودمان می‌پرسیم که وقتمان را دقیقا صرف چه چیزی کرده‌ایم. پلتفرم‌هایی که به ما وعده ارتباط و حال بهتر را می‌دادند، به نظر می‌رسد که در عمل باعث تضعیف احساس خوب بودن و تحلیل رفتن انرژی ذهنی‌مان می‌شوند.
گیر‌افتادگی‌ِ طراحی شده
شبکه‌های اجتماعی طوری طراحی شده‌اند که برای بیشترین زمان ممکن ما را مشغول به خود نگه دارند. هر پیام، لایک یا صفحه جدید سیستم پاداش مغز ما را، شبیه به تاثیری که مواد مخدر، شکر، قمار و .. بر آن دارند، تحریک میکند؛ فوران‌های کوچک دوپامین که ما را وادار به برگشتن به آن فعالیت یا ماده میکند بدون آنکه دقیقا متوجه شویم که چه میزان زمان یا انرژی ذهنی را صرف آن کار کرده‌ایم. روانشناسان به این فرایند، ‘تقویت متناوب’ می‌گویند که یکی از قوی‌ترین عوامل شکل‌گیری عادت‌های رفتاری است. بنابراین، اینکه نمیتوانیم از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیریم، بیش از آنکه تقصیر یا ضعف ما باشد، یک مسیر مهندسی‌شده است.
شبکه‌های اجتماعی طوری طراحی شده‌اند که برای بیشترین زمان ممکن ما را مشغول به خود نگه دارند. هر پیام، لایک یا صفحه جدید سیستم پاداش مغز ما را، شبیه به تاثیری که مواد مخدر، شکر، قمار و .. بر آن دارند، تحریک میکند؛ فوران‌های کوچک دوپامین که ما را وادار به برگشتن به آن فعالیت یا ماده میکند بدون آنکه دقیقا متوجه شویم که چه میزان زمان یا انرژی ذهنی را صرف آن کار کرده‌ایم. روانشناسان به این فرایند، ‘تقویت متناوب’ می‌گویند که یکی از قوی‌ترین عوامل شکل‌گیری عادت‌های رفتاری است. بنابراین، اینکه نمیتوانیم از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیریم، بیش از آنکه تقصیر یا ضعف ما باشد، یک مسیر مهندسی‌شده است.
مغز در ورق زدن مداوم
مهندسی فضای مجازی به گونه‌ای است که میتواند باعث مختل شدن تمرکز و کاهش طیف توجهمان شود. نوتیفیکیشن‌های مداوم، محتواهای بی‌پایان، و جابه‌جایی‌های سریع بین عنوان‌ها، منسجم نگه داشتن ذهنمان را دشوار میکند و متقاعد کردن مغزمان برای متمرکز ماندن بر روی یک موضوع تبدیل به چالش شده است. قرار گرفتن در جایگاه تماشاچی منفعل در حین ورق زدن صفحات مجازی، بر خُلق، خواب و کارکردهای ذهنی تاثیر میگذارد و جای تعجب نیست که کاربران زیادی احساس خستگی فکری را پس از کاری که قرار بود تنها یک چک کردن سریع باشد، گزارش می‌کنند.
مهندسی فضای مجازی به گونه‌ای است که میتواند باعث مختل شدن تمرکز و کاهش طیف توجهمان شود. نوتیفیکیشن‌های مداوم، محتواهای بی‌پایان، و جابه‌جایی‌های سریع بین عنوان‌ها، منسجم نگه داشتن ذهنمان را دشوار میکند و متقاعد کردن مغزمان برای متمرکز ماندن بر روی یک موضوع تبدیل به چالش شده است. قرار گرفتن در جایگاه تماشاچی منفعل در حین ورق زدن صفحات مجازی، بر خُلق، خواب و کارکردهای ذهنی تاثیر میگذارد و جای تعجب نیست که کاربران زیادی احساس خستگی فکری را پس از کاری که قرار بود تنها یک چک کردن سریع باشد، گزارش می‌کنند.
چرخۀ مقایسه
به آنچه گفته شد باید اضافه کرد که آنچه در فضای آنلاین می‌بینیم، همیشه واقعیت نیست و بسیاری از اوقات، ریل‌های به دقت ادیت شده است. حتی اگر این را مطمئن باشیم، باز هم تقریبا غیرممکن است که خودمان را مقایسه نکنیم. مواجهه‌ی مداوم با زندگی‌های ایده‌آل‌نمایی شده، و بی‌نقصیِ عبور کرده از فیلتر، عزت نفس را به خصوص در نوجوانان و بزرگسالان جوان پایین می‌آورد. احساس می‌کنیم که نه فقط جزئی از گروه افراد موفق و شاد نیستیم بلکه در کافی بودن و ارزشمندی خود هم دچار تردید می‌شویم. در طول زمان این چرخه مقایسه باعث اضطراب، افسردگی، معضلات مربوط به تصویر ذهنی از بدن، و احساس عمیق خوب نبودن می‌شود.
به آنچه گفته شد باید اضافه کرد که آنچه در فضای آنلاین می‌بینیم، همیشه واقعیت نیست و بسیاری از اوقات، ریل‌های به دقت ادیت شده است. حتی اگر این را مطمئن باشیم، باز هم تقریبا غیرممکن است که خودمان را مقایسه نکنیم. مواجهه‌ی مداوم با زندگی‌های ایده‌آل‌نمایی شده، و بی‌نقصیِ عبور کرده از فیلتر، عزت نفس را به خصوص در نوجوانان و بزرگسالان جوان پایین می‌آورد. احساس می‌کنیم که نه فقط جزئی از گروه افراد موفق و شاد نیستیم بلکه در کافی بودن و ارزشمندی خود هم دچار تردید می‌شویم. در طول زمان این چرخه مقایسه باعث اضطراب، افسردگی، معضلات مربوط به تصویر ذهنی از بدن، و احساس عمیق خوب نبودن می‌شود.
ارتباطات بیشتر، انزوای بیشتر
به طور متناقضی، پلتفرم‌ها که برای ارتباط دادن افراد به یکدیگر ساخته شده بودند، در حال تنهاتر کردن ما نسبت به گذشته هستند. تعاملات آنلاین بسیاری از اوقات فاقد عمق، ظرافت و حساسیت رابطه‌های دنیای واقعی هستند. هرچه زمان بیشتری را در فضای آنلاین میگذرانیم، زمان کمتری برای سرمایه‌گذاری بر روابط خارج از فضای آنلاین پیدا می‌کنیم. به همین دلیل است که هر روز مطالعات بیشتری، ارتباط میان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و افزایش انزوا و تنهایی افراد را نشان می‌دهند؛ یافته‌هایی که، در مورد احتمال مواجه شدن افراد با خلاء روابط صمیمانه، به دلیل احاطه شدن با ازدحام محتواهای دیجیتال، هشدار می‌دهند.
ترجمه توسط کانال تلگرام علی نیک‌جو @alipsychiatrist
به طور متناقضی، پلتفرم‌ها که برای ارتباط دادن افراد به یکدیگر ساخته شده بودند، در حال تنهاتر کردن ما نسبت به گذشته هستند. تعاملات آنلاین بسیاری از اوقات فاقد عمق، ظرافت و حساسیت رابطه‌های دنیای واقعی هستند. هرچه زمان بیشتری را در فضای آنلاین میگذرانیم، زمان کمتری برای سرمایه‌گذاری بر روابط خارج از فضای آنلاین پیدا می‌کنیم. به همین دلیل است که هر روز مطالعات بیشتری، ارتباط میان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و افزایش انزوا و تنهایی افراد را نشان می‌دهند؛ یافته‌هایی که، در مورد احتمال مواجه شدن افراد با خلاء روابط صمیمانه، به دلیل احاطه شدن با ازدحام محتواهای دیجیتال، هشدار می‌دهند.
ترجمه توسط کانال تلگرام علی نیک‌جو @alipsychiatrist
نظرات کاربران